Waardecreatiemodel: jouw bedrijfsimpact in één oogopslag

Blog

Een waardecreatiemodel illustreert de impact van een bedrijf op mens en milieu aan de hand van de waardeketen. Kort samengevat beschrijft het:

1. INPUTS als financiële middelen, medewerkers en grondstoffen
2. Het BEDRIJFSMODEL inclusief activiteiten die de INPUTS gebruiken voor de:
3. OUTPUTS als producten, diensten en CO­2-uitstoot
4. IMPACT als een betere kwaliteit van leven van mensen of een verminderde beschikbaarheid van grondstoffen

Met een waardecreatiemodel zie je dus in één oogopslag welke waarde een organisatie creëert, behoud of schaad. 

Ondanks de richtlijnen van het hieronder beschreven <IR> Framework voor waardecreatiemodellen, zie je in praktijk grote verschillen in opzet. TOSCA maakte vele waardecreatiemodellen en heeft een duidelijke visie. Wij pleiten voor weinig tekst met kwantitatieve resultaten en ambities en een aantrekkelijke vormgeving. Zo word je waardecreatiemiddel een prachtig communicatiemiddel om je medewerkers, klanten en andere stakeholders te informeren. Het dwingt je om hoofdzaken van bijzaken te scheiden. En geeft daarmee een mooie samenvatting van je duurzaamheidsimpact dat je kunt gebruiken op de website, als poster bij de receptie of in het CSRD-jaarverslag. 

Wat is een waardecreatiemodel?

Het waardecreatiemodel is geïntroduceerd door het Integrated Reporting Framework (<IR> Framework), een veel gebruikt internationaal raamwerk voor geïntegreerde verslaglegging van (inmiddels) de IFRS Foundation, waar ook de SASB Standards onder vallen. De <IR> Framework en SASB Standards worden op termijn vervangen door de IFRS Sustainability Disclosure Standards maar vooralsnog gebruiken veel bedrijven deze richtlijnen voor hun geïntegreerde jaarverslag en waardecreatiemodel. Geïntegreerde verslagen rapporteren over zowel financiële resultaten als de effecten op mens en milieu. Het toelichten van de waarde die een bedrijf creëert, behoudt of schaadt op de korte, middellange en lange termijn is een fundamenteel onderdeel van het <IR> Framework. De achterliggende gedachte is dat de mogelijkheid van een bedrijf om waarde te creëren voor zichzelf nauw verbonden is met de waarde die het creëert voor anderen. 

Voor het benoemen van de waarde gebruikt het <IR> Framework onderstaande zes kapitalen. Bedrijven zijn niet verplicht deze indeling aan te houden. Maar de indeling vormt een handig hulpmiddel om geen kapitalen en daarmee waardecreatie over het hoofd zien: 

• Financieel kapitaal: geld dat beschikbaar is voor de productie van goederen of levering van diensten. Verkregen via financiering (lening, subsidie), activiteiten en investeringen
• Geproduceerd kapitaal: fysieke objecten die nodig zijn voor de productie van goederen of levering van diensten zoals gebouwen, vervoersmiddelen, installaties, wegen en bruggen
• Intellectueel kapitaal: immateriële bezittingen als kennis, systemen, procedures en intellectuele eigendommen (patenten, software, licenties)
• Menselijk kapitaal: de competenties, capaciteiten en ervaring van medewerkers. Daaronder vallen ook zaken als de bedrijfscultuur 
• Sociaal kapitaal: relaties, netwerken en samenwerkingen met stakeholders inclusief het opgebouwde vertrouwen bij stakeholders en de bedrijfsreputatie
• Natuurlijk kapitaal: alle goederen en diensten die de natuur levert aan het bedrijf zoals lucht, water, land, mineralen, hout, biodiversiteit en ecosystemen.

Onderstaande figuur illustreert vervolgens de relatie tussen de kapitalen en de organisatie. Aan de hand hiervan stel je je eigen waardecreatiemodel op. In het midden van het model beschrijf je je BUSINESS MODEL. Je bedrijfsmodel is afhankelijk van de kapitalen die dienen als INPUT. Je bedrijfsactiviteiten zetten deze kapitalen om in OUTPUTS zoals producten, diensten en afval. De waarde die een bedrijf toevoegt of vernietigt voor stakeholders en de samenleving als geheel beschrijf je bij outcomes of zoals veel bedrijven het noemen: IMPACT. Bijvoorbeeld ontwikkeling van medewerkers of een verminderde beschikbaarheid van grondstoffen. 

Figure: <IR> framework launched by the International Integrated Reporting Council (IIRC) 

Is een waardecreatiemodel verplicht volgens de CSRD?

Een waardecreatiemodel is geen verplichting van de CSRD. Maar met een waardecreatiemodel voldoe je wel aan een aantal eisen van de CSRD. De nieuwe Europese wetgeving vraagt namelijk een beschrijving van je business model en je waardeketen. Inclusief inputs, outputs en outcomes. Een beschrijving van de waardeketen is ook een onderdeel van de GRI-richtlijnen. 

Kies een eigen kapstok voor je waardecreatiemodel

Waardecreatiemodellen komen dus in vele vormen. Hieronder vind je vier voorbeelden die wij maakten voor het Erasmus Medisch Centrum, VvAA, ZLM en Daiwa House Modular Europe. TOSCA ondersteunt bedrijven graag bij het bepalen van de INPUTS, OUTPUTS en IMPACT. Wij zorgen daarbij dat voldaan wordt aan de CSRD-vereisten en richtlijnen als <IR> Framework en GRI. Tegelijkertijd kiezen we een unieke kapstok voor de thema’s en maken we een mooie vormgeving die past bij een organisatie. 

Meer informatie? Bel of mail naar Christien Pennings christien@toscatribe.nl of 06-10008736 

Voorbeelden (klik op de visual of link om het model in het jaarverslag of online te bekijken):

Waardecreatiemodel Erasmus MC 2022 

 Waardecreatiemodel VvAA 2022

Waardecreatiemodel Daiwa House Modular Eruope

Waardecreatiemodel 2022 ZLM Verzekeringen